Przewlekła biegunka definiowana jest jako oddawanie zwiększonej liczby płynnych stolców lub nawet pojedynczych stolców, ale patologicznych (zawierających śluz, ropę i/lub krew) przez okres dłuższy niż 30 dni. Niektórzy w okresie między 14 i 30 dniem trwania biegunki mówią o biegunce przewlekającej się.
Biegunka przewlekła nie jest zjawiskiem częstym, jednak z uwagi na mnogość i zróżnicowanie przyczyn jej prawdziwa epidemiologia nie jest dokładnie określona.
Patofizjologia przewlekłej biegunki może być bardzo złożona, gdyż przy długotrwałym przebiegu na mechanizmy pierwotne, niekiedy nawet „nieskomplikowane” nakładają się mechanizmy wtórne związane z niedożywieniem, wtórnym zanikiem kosmków jelitowych, spadkiem powierzchni chłonnej jelit, a na dodatek obniżeniem aktywności laktazy, pojawieniem się dysbakteriozy z wtórną dekoniugacją kwasów żółciowych, przyspieszonym pasażem jelitowym itp.
Podstawową rolę w rozpoznawaniu przyczyn odgrywa pedantycznie i strukturalnie zebrany wywiad. W przypadku biegunki przewlekłej musi on uwzględniać m.in.:
- Czas trwania (< 4 tyg. lub > 4 tyg.),
- Początek: wrodzony, nagły czy stopniowy,
- Wzór biegunki: przerywany, stały, tylko dzienna, dzienna i nocna,
- Dane epidemiologiczne: chorzy w otoczeniu, wyjazdy, antybiotykoterapia, pobyty w szpitalu itp.,
- Choroby ogólnoustrojowe: endokrynologiczne, układowe tkanki łącznej, nowotworowe, układu odpornościowego,
- Wygląd stolca: wodnisty, z krwią, tłuszczowy,
- Zdolność utrzymania stolca: tak czy nie,
- Ból brzucha – w związku z jedzeniem, oddawaniem stolca lub perystaltyką jelit, nocny, czynniki nasilające lub łagodzące, w tym dietetyczne,
- Spadek masy ciała,
- Zahamowanie wzrastania,
- Dotychczas przeprowadzone badania.
We wstępnej diagnostyce różnicowej można się kierować charakterem stolców:
- Stolce wodniste przemawiają za biegunką osmotyczną lub sekrecyjną i mogą mieć niekiedy związek z przewlekającą się infekcją jelitową,
- Obecność tłuszczu i resztek pokarmowych świadczyć może o zaburzeniach trawienia i/lub wchłaniania lub o przyspieszonym pasażu,...
